Artykuły

Jaworska Anetta  Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.  tel.: 505 547 960

Psychologiczne aspekty szczupłej sylwetki

Być może już kilkakrotnie zdarzyło ci się doświadczyć błędnego koła odchudzania: restrykcyjna dieta (i ćwiczenia) – zmęczenie – odpuszczenie – wyrzuty sumienia – zagłuszanie wyrzutów sumienia jedzeniem. Niestety im większa jest Twoja fobia na punkcie wagi i mniejszy okres czasowy, w którym chcesz ją osiągnąć (i niższe wymarzone BMI) tym mniejsze są Twoje szanse na długotrwałe powodzenie. Każda trwała zmiana zachodząca w naszym życiu jest procesem wymagającym dokonywania bardzo małych (czasem nawet mało zauważalnych) kroków podejmowanych systematycznie przez długi okres czasu – aż do momentu zastąpienia starych i niefunkcjonalnych nawyków (także na poziomie mózgu –wytworzenia nowej „ścieżki neuronalnej”). W określeniu realnych – i dobrych w kontekście całości Twojego życia celów pomaga psychodietetyka

Psychodietetyka zajmuje się psychologicznymi mechanizmami odżywiania się – poszukuje m.in. odpowiedzi na pytanie – dlaczego jemy niezdrowo i zbyt dużo w stosunku do naszych potrzeb. Wyjaśnienia tych powodów można poszukiwać w wielu obszarach funkcjonowania człowieka: genetyki, położenia i statusu społecznego, ale także w czynnikach psychologicznych: problemach z utrzymywaniem motywacji do zmiany, niezdolnością do radzenia sobie z emocjami (i stresem), zastępczym (przez jedzenie) regulowaniem potrzeb psychicznych oraz myślami automatycznymi (utrwalonymi przekonaniami na temat jedzenia). Psychodietetyka stanowi zatem w istocie poszerzanie świadomości samego siebie, odkrywanie głębszych przyczyn sięgania po nadmiar jedzenia, poznawania własnych nawyków i towarzyszących i myśli.

Należy pamiętać, że jedzenie oprócz funkcji biologicznej (zaspokojenie głodu i dostarczenie energii) pełni także szereg innych funkcji, przyswojonych kulturowo i obecnych często od wczesnego dzieciństwa:

1. jedzenie jako forma zastępczego zaspokajania autentycznych potrzeb człowieka: miłości („jem bo czuje, że nikt/ktoś mnie nie kocha”), przynależności („jem, bo mam poczucie odrzucenia”), uznania („jem, bo czuję brak szacunku”), aktywności („jem, bo się nudzę”), radzenia sobie z napięciem („jem, to przynosi chwilową ulgę);
2. jedzenie jako forma okazywania uczuć
3. jedzenie jako pocieszanie (siebie i innych) – zaspokajanie „głodu psychologicznego” – pocieszanie dziecka słodyczami prowadzi do ukształtowania mechanizmu skojarzeń (obecnych często przez całe życie): smutek/złość – jedzenie – ulga oraz myśli automatycznej „gdy jest smutno/źle – zjedz coś smacznego” (uruchomienie ośrodka nagrody w mózgu);
4. jedzenie jako wyraz lęku przed odpowiedzialnością za własne życie – „moje ciało jest słabe – zaopiekujcie się mną”;
5. jedzenie jako nagroda – nagradzanie dzieci słodyczami prowadzi do ukształtowania się mechanizmu nagradzania siebie jedzeniem;
6. jedzenie jako substytut więzi/relacji – kompensacja poczucia osamotnienia;
7. jedzenie jako forma aktywności – jedzenie stanowi najlepiej znana formę spędzania wolnego czasu (w tym życia towarzyskiego) oraz sposób na nudę.

Na zwiększoną wagę mają zatem wpływ zarówno czynniki biologiczne (geny, zaburzenia hormonalne, choroby), jak i czynniki psychoemocjonalne i behawioralne (ukształtowanie nieprawidłowych nawyków żywieniowych).

Do najważniejszych obszarów psychodietetyki należą zatem:

ü  budowanie samoświadomości (w tym świadomości swoich prawdziwych potrze – nie „zachcianek”),

ü  umiejętność nazywania i regulowania własnych emocji, radzenia sobie w sytuacjach trudnych (zarządzania stresem),

ü  budowanie i podtrzymywania motywacji do zmiany w oparciu o wartości życiowe, wizję własnej tożsamości,

ü  budowanie pozytywnej samooceny,

ü  trening wyobrażeniowy (dotyczący nie tylko wizji celu, ale pokonywania trudności w drodze do wymarzonej sylwetki),

ü  praca z ciałem (techniki relaksacyjne i oddechowe, trening uważności),

ü  ustalenie realnych oczekiwań dotyczących sylwetki (oczekiwania wielu osób są zwyczajnie mało realne a ich spełnienie przewyższałoby koszty – psychiczne i fizyczne związane z uzyskanym efektem.